Nie tylko alkohol i narkotyki – uzależnienia behawioralne, które niszczą codzienność

Kiedy myślimy o uzależnieniach, w pierwszej kolejności przychodzą na myśl alkohol, narkotyki czy leki. Tymczasem coraz więcej osób zmaga się z tzw. uzależnieniami behawioralnymi – od telefonu, gier, zakupów, seksu, social mediów czy hazardu. Choć nie wymagają substancji chemicznych, ich działanie na mózg i życie codzienne może być równie destrukcyjne. Czym są uzależnienia behawioralne i jak je rozpoznać?

Czym są uzależnienia behawioralne?

To uzależnienia od czynności – czyli powtarzalnych działań, które pozornie przynoszą przyjemność, ale z czasem prowadzą do utraty kontroli, zaniedbania innych sfer życia i cierpienia emocjonalnego. Osoba uzależniona od np. telefonu nie potrzebuje substancji – ale doświadcza przymusu działania podobnego jak w alkoholizmie.

Najczęstsze uzależnienia behawioralne:

• uzależnienie od Internetu i social mediów,
• uzależnienie od gier komputerowych (gaming disorder),
• seksoholizm i pornografomania,
• uzależnienie od zakupów,
• pracoholizm,
• hazard patologiczny (w tym zakłady online, kasyna).

Jak działa mechanizm uzależnienia behawioralnego?

Podobnie jak w przypadku substancji psychoaktywnych, uzależnienia behawioralne aktywują układ nagrody w mózgu – czyli wydzielanie dopaminy. Z czasem czynność staje się nie tylko źródłem przyjemności, ale sposobem na regulację emocji, odreagowanie stresu, samotności, napięcia.

Osoba uzależniona:

• traci kontrolę nad czasem spędzanym na danej czynności,
• zaniedbuje obowiązki, relacje i zdrowie,
• doświadcza niepokoju, lęku lub agresji, gdy nie może wykonywać tej czynności,
• ukrywa problem lub go bagatelizuje.

Dlaczego uzależnienia behawioralne są tak trudne do zauważenia?

Często są społecznie akceptowalne, a nawet nagradzane. Pracoholizm bywa mylony z ambicją. Nadmiarowe korzystanie z telefonu – z „byciem na bieżąco”. Hazard – z pasją do rywalizacji. Trudno więc rozpoznać moment, w którym zachowanie staje się uzależnieniem.

Dodatkowo, osoby uzależnione behawioralnie rzadko zgłaszają się po pomoc same – częściej przyprowadzają je bliscy zaniepokojeni zmianami w zachowaniu.

Uzależnienia cyfrowe – epidemia XXI wieku

Szczególnym przypadkiem są uzależnienia cyfrowe – od smartfonów, social mediów, gier. Dotykają nie tylko młodzieży, ale też dorosłych. Coraz więcej osób nie potrafi funkcjonować bez telefonu, a każda minuta bez bodźca wywołuje napięcie. To wpływa na:

• koncentrację,
• relacje społeczne,
• zdrowie psychiczne,
• rozwój emocjonalny dzieci i nastolatków.

Jak pomagamy w Liberta?

W poradni Liberta prowadzimy terapię uzależnień behawioralnych u dzieci, młodzieży i dorosłych. Nasz program leczenia opiera się na:

• precyzyjnej diagnozie problemu,
• indywidualnym planie terapii,
• pracy nad emocjami, przyczynami i strategią zmiany,
• wsparciu w budowaniu zdrowych nawyków i relacji,
• psychoedukacji dla rodziców i rodzin.

Terapia może być indywidualna, rodzinna lub pogłębiona – w zależności od potrzeb Pacjenta.

Jeśli masz wrażenie, że „już nie panujesz” nad tym, co robisz – to pierwszy sygnał ostrzegawczy.

Uzależnienie nie zawsze ma postać butelki czy strzykawki. Czasem przychodzi w postaci telefonu, ekranu, zakupów, powtarzalnych działań. W Liberta wiemy, jak skutecznie pomóc wyjść z uzależnień behawioralnych – z szacunkiem, profesjonalnie, bez ocen.
+48 784 690 629 | kontakt@liberta.pl |  www.liberta.pl